Historia odkrycia i obróbki diamentu Cullinan – najważniejsze fakty

• Od wydobycia do brytyjskiej korony
• Cullinan I i II – diamenty królewskie
• Szlifowanie diamentu Cullinan – przełom w technologii jubilerskiej
• Cullinan jako symbol monarchii i luksusu
• Dziedzictwo Cullinana

Od wydobycia do brytyjskiej korony

Po wydobyciu, diament Cullinan został zakupiony przez rząd Transwalu za kwotę 150 000 funtów szterlingów, a następnie podarowany królowi Edwardowi VII z okazji jego 66. urodzin jako symbol lojalności i próba naprawy relacji po niedawno zakończonych wojnach burskich. 9 listopada 1907 roku kamień trafił do Amsterdamu, gdzie jego podziałem i szlifowaniem zajęła się ciesząca się największym uznaniem pracownia braci Asscher.

Zadanie to powierzono najwybitniejszemu szlifierzowi tamtych czasów, Josephowi Asscherowi. Proces był niezwykle ryzykowny, ponieważ diament posiadał wewnętrzne pęknięcia. Pierwsze cięcie musiało być wykonane z absolutną precyzją, by nie zniszczyć bezcennego kryształu. Jak głosi słynna anegdota, moment ten był tak stresujący, że po zadaniu decydującego ciosu Joseph Asscher zemdlał z napięcia. Proces podziału i obróbki trwał osiem miesięcy i zaowocował powstaniem 9 dużych i 96 mniejszych brylantów o łącznej masie 1063,65 karatów.

Cullinan I i II – diamenty królewskie

Dwa największe i najsłynniejsze klejnoty powstałe z surowego kryształu to Cullinan I i Cullinan II, znane również jako Wielka Gwiazda Afryki i Druga Gwiazda Afryki.

• Cullinan I (Wielka Gwiazda Afryki), ważący 530,20 karatów, to największy na świecie bezbarwny (o idealnej barwie D) oszlifowany diament. Nadano mu szlif w typie gruszki (pendeloque), a jego niezwykłą cechą jest możliwość wyjęcia go z oprawy i noszenia jako broszy. Na stałe jest osadzony w brytyjskim berle królewskim z krzyżem (Sovereign's Sceptre with the Cross) i wraz z innymi klejnotami koronnymi jest przechowywany w Tower w Londynie.
• Cullinan II (Druga Gwiazda Afryki), o masie 317,4 karata, to brylant o szlifie poduszkowym (cushion), który został umieszczony w centralnej części Imperialnej Korony Państwowej (Imperial State Crown), używanej przez brytyjskich monarchów podczas najważniejszych uroczystości państwowych, takich jak otwarcie sesji parlamentu.

Pozostałe brylanty – Cullinan III, IV, V, VI, VII, VIII i IX – mają różne kształty i rozmiary (od 94,4 do 4,4 karata). Wiele z nich znajduje się w prywatnej kolekcji rodziny królewskiej i zdobi m.in. koronę królowej Marii oraz słynne broszki, które były często noszone przez królową Elżbietę II.

Szlifowanie diamentu Cullinan – przełom w technologii jubilerskiej

Szlifowanie diamentu Cullinan było jednym z największych wyzwań w historii gemmologii. Stworzono specjalne narzędzia, a wielomiesięczne badania struktury kryształu poprzedziły jakiekolwiek prace. Chociaż do cięcia i polerowania używano najnowszych jak na owe czasy maszyn parowych i tarcz szlifierskich, to sam proces opierał się na mistrzowskim rzemiośle i doświadczeniu.

Skala tego przedsięwzięcia unaoczniła potrzebę rozwoju bardziej zaawansowanych technik analizy wewnętrznej struktury kamieni. Wyzwanie, jakim był Cullinan, zainspirowało przyszłe pokolenia szlifierzy i inżynierów, przyczyniając się do rozwoju technologii, które dziś są standardem – takich jak komputerowe modelowanie 3D, skanowanie laserowe czy analiza naprężeń w kryształach. Cullinan do dziś stanowi punkt odniesienia w literaturze gemmologicznej.

Cullinan jako symbol monarchii i luksusu

Dzięki swoim rozmiarom, wyjątkowej czystości i niezwykłemu pochodzeniu, Cullinan to nie tylko historyczny kamień, ale też potężny symbol siły i ciągłości monarchii brytyjskiej. Jego brylanty zdobią najważniejsze insygnia władzy, podkreślając historyczne powiązania z Królem Edwardem VII oraz późniejszymi monarchami.

Cullinan I i Cullinan II są nieodłączną częścią brytyjskich klejnotów koronnych, odgrywając kluczową rolę podczas ceremonii koronacyjnych i najważniejszych wydarzeń państwowych, będąc świadectwem dziedzictwa i prestiżu Wielkiej Brytanii.

Dziedzictwo Cullinana

Od chwili, gdy diament został znaleziony w kopalni Premier w 1905 roku, jego historia fascynuje zarówno badaczy, jak i miłośników biżuterii. Dziś najwspanialsze brylanty pochodzące z tego kryształu – Cullinan I i II – pozostają w sercu brytyjskiej tożsamości królewskiej, jako widoczne symbole historii, władzy i niedoścignionej doskonałości natury, oszlifowanej ręką mistrza.